Op-ed

Trends in Wage Gaps between Arabs and Jews, 1997–2009

This Hebrew study, conducted under the auspices of IDI’s Arab-Jewish Relations project, examined the wage gaps between Jews and Arabs in the Israeli labor market in 1997–2009. It reveals that wage discrimination against Arab Israelis occurs regardless of the skill-level of the workers and assumes that this discrimination is an “ethnic penalty” that Arab Israelis “pay” when they actively participate in the labor market.

This article examines the wage gap between Jews and Arabs in the Israeli labor market during the years 1997–2009. It rests on the assumption that wage discrimination against the Arab sector is an "ethnic penalty" that this group "pays" when it actively participates in the labor market. As a result of this penalty, Israel's Arab citizens remain ensconced in a low socioeconomic status and at the bottom of Israel's economic pyramid. We conclude that blatant wage discrimination against the Arab population existed throughout the period studied, regardless of the skill-level of the workers. The size of the gap between the sectors varied over time: It increased between 1997 and 1999, concurrent with the absorption of the wave of aliya from the former Soviet Union; it shrank between 2000 and 2004, thanks to a decline in the employment of non-Israelis after the outbreak of the Second Intifada; it then grew again until 2008, as an increasing number of foreigners entered the Israeli labor market. The results point to the fact that the ethnic penalty is evident even when examined in isolation from the effect of human capital, and the return on human capital variables within the Arab population is substantially lower than the return in the Jewish sector. Especially notable is the negative return of a full-time position on the wages of an Arab worker, which points to a lack of occupational stability and security in this sector.

Main Findings

Following is the picture that emerged from the analysis of the results of income surveys of the Central Bureau of Statistics from 1997–2009, as reported in the study:

  • The gap between the average hourly wage of Jewish and Arab workers is between 40% and 60%, in favor of the Jews. Among Arabs, the average hourly wage is approximately NIS 29, as opposed to NIS 44 among Jews. This gap includes, among other things, the ethnic penalty paid by Israel's Arab citizens, which is a symbol of the wage discrimination against this group.
  • Examining the data on wage gaps over the years showed that in 1997–1999, there was an increase in the gap between wages of Arabs and Jews. This was the result of the large wave of aliya from the former Soviet Union in the 1990s, which pushed Arab workers out of the Israeli labor market.
  • Between 2000 and 2004, the situation of Arab Israelis improved, due to the sharp decline in the number of Palestinians and foreigners employed in Israel and the increased demand for Israeli Arab workers after the outbreak of the Second Intifada.
  • After the end of the Second Intifada in 2004, the wage gap between the Jewish and Arab populations increased and reached a peak in 2008, once again because of the increased number of non-Israeli workers (Palestinian and foreign laborers) in the labor market.
  • As the level of education of the two populations increases, the wage gap between the two groups decreases.
  • An examination of the wage gap at different income levels reveals that the wage gap between Jews and Arabs increases as the level of income increases.

Read the full article (Hebrew)

Hebrew Abstract

המעמד החברתי-כלכלי של קבוצות אתניות בישראל הוא מקוטב: בקוטב אחד, במעמד חברתי-כלכלי נמוך, מצויים רוב האזרחים הערבים; ואילו בקוטב האחר מצויים היהודים, בעיקר ממוצא מערבי, הנהנים ממעמד חברתי-כלכלי גבוה. מעמד חברתי-כלכלי זה הוא "מועדון" בלעדי שאין בו חברים ערבים.

במאמר זה נבדקו פערי השכר בין ערבים ליהודים בשוק העבודה בשנים 1997-2009. המאמר מתבסס על התפיסה שלפיה אפליית השכר כלפי הציבור הערבי היא "קנס אתני" שציבור זה משלם כשהוא משתתף בשוק העבודה, ועל כן הוא נשאר במעמד כלכלי נמוך ובתחתית הפירמידה הכלכלית בישראל.

להלן התמונה שהתקבלה מניתוח הנתונים של סקרי ההכנסות לשנים 1997 2009 של הלשכה המרכזית לסטטיסטיקה:

* הפער בין ממוצע השכר לשעת עבודה של העובדים היהודים לזה של העובדים הערבים נע בין 40% ל-60% לטובת היהודים. בקרב הערבים עמד השכר הממוצע לשעה על כ-29 ש"ח, לעומת 44 ש"ח בקרב היהודים. פער זה כולל בתוכו את הקנס האתני שמשלמים האזרחים הערבים בישראל, המסמל אפליית שכר כלפי עובדים אלו.

* בחינת נתוני פער השכר במשך השנים הראתה כי בשנים 1997 1999 חלה עלייה בפער השכר בין ערבים ליהודים בשל גל העלייה הגדול מברית המועצות בשנות התשעים ודחיקתם של העובדים הערבים משוק העבודה.

* בשנים 2000 2004 חל שיפור במצבם של ערביי ישראל בשל הירידה החדה במספר המועסקים הפלסטינים והזרים בישראל והעלייה בביקוש לעובדים ערבים לאחר פרוץ האינתיפאדה השנייה.

* מסיום האינתיפאדה השנייה, בשנת 2004, גדל פער השכר בין האוכלוסיות היהודית והערבית והוא הגיע לשיאו בשנת 2008, שוב בשל העלייה במספרם של העובדים הלא-ישראלים (עובדים פלסטינים וזרים) בשוק העבודה.

* ככל שעולים ברמת ההשכלה הפער בשכר בין שתי הקבוצות יורד.

* בדיקת פער השכר ברמות שונות של הכנסה מראה שפער השכר בין ערבים ליהודים עולה ככל שרמת ההכנסה עולה.

Arabic Abstract

المكانة الاجتماعية الاقتصادية للمجموعات الإثنية في إسرائيل متقاطبة: نجد في أحد القطبين غالبية المواطنين العرب الذين يتواجدون في مكانة اجتماعية اقتصادية متدنية ـ ؛ بينما نجد في القطب الآخر اليهود، وخاصة اليهود المنحدرين من أصول غربية، وهم الذين يتمتعون بمكانة اجتماعية اقتصادية مرتفعة، مع العلم بأننا لا نجد في هذه المكانة مواطنين عربًا.

لقد فحصت هذه المقالة فجوات الأجور بين العرب واليهود في سوق العمل بين عامي 1997 و 2009، وهي تعتمد على المفهوم الذي يعتبر التمييز في الأجور تجاه الجمهور العربي "غرامة إثنية"، حيث يقوم هذا الجمهور بدفعها عندما يشترك في سوق العمل، ولذا فإنه يبقى في مكانة اقتصادية  متدنية وفي أدنى الهرم الاقتصادي في إسرائيل.

نورد فيما يلي الصورة التي تم الحصول عليها من تحليل معطيات استطلاعات المدخولات بين عامي 1997 و 2009 في دائرة الإحصاء المركزية:

الفجوة بين متوسط الأجور لساعة عمل لدى العمال اليهود وبين ساعة عمل العمال العرب تتراوح بين 40% و 60% لصالح اليهود. فقد كان متوسط الأجر  لساعة العمل لدى العمال العرب 29 شاقلا، بينما كان متوسط الأجر  لساعة العمل لدى اليهود 44 شاقلا. تشمل هذه الفجوة الغرامة الإثنية التي يدفعها المواطنون العرب في إسرائيل، والتي ترمز إلى التمييز في الأجر تجاه هؤلاء العمال.

إذا تأملنا معطيات الفجوة في الأجر خلال مر السنين فإننا نلاحظ أنه طرأ ازدياد في فجوة الأجور بين العرب واليهود بين عامي 1997 و 1999 وذلك بسبب هجرة أعداد كبيرة من اليهود من الاتحاد السوفياتي إلى البلاد في سنوات التسعين مما أدّى إلى خروج عمال عرب من سوق العمل.

وقد طرأ تحسّن على أوضاع عرب إسرائيل بين عامي 2000 و 2004 بسبب الانخفاض الحاد في عدد العاملين الفلسطينيين والأجانب في إسرائيل والازدياد في الطلب على العمال العرب بعد اندلاع الانتفاضة الثانية.

منذ انتهاء الانتفاضة الثانية في عام 2004 ازدادت فجوة الأجور بين السكان اليهود والسكان العرب وبلغت ذروتها في عام 2008، وذلك، مرة أخرى، بسبب ازدياد أعداد العمال غير الإسرائيليين (العمال الفلسطينيين والأجانب) في سوق العمل.

كلما ازداد المستوى التعليمي تنخفض حدة الفجوات في الأجور بين المجموعتين.

إذا تأملنا الفجوة في الأجور في مستويات دخل مختلفة نجد أنّ فجوات الأجور بين العرب واليهود تزداد كلما ارتفع مستوى الدخل.